pl-67 | QUART

Pismo współfinansowane przez
Wydział Nauk Historycznych
i Pedagogicznych
Uniwersytetu Wrocławskiego

Numer 1(67)/2023

Od redakcji

Najnowszy numer naszego kwartalnika jest dowodem na to, że różnorodności sztuki mogą towarzyszyć też bardzo różnorodne i twórcze jej interpretacje. Epoki minione mogą łączyć się w nich z naszą współczesnością, a tradycja historii sztuki – z próbami odnowienia jej metod badawczych. Teksty takie, jak artykuł Rafała Eysymontta, poświęcony średniowiecznym wieżom mieszkalnym, czy Radosława Glińskiego, traktujący o architektonicznych arkadach będących trwałym elementem zabudowy miast w tej epoce, wprowadzają nas w świat dawnej architektury, urbanistyki i towarzyszących im realiów życia społecznego rozprzestrzeniających się po całej Europie, aż po ziemie Śląska. Podobnie jest w przypadku zestawienia dzieł pozornie odległych w czasie i przestrzeni będących przedmiotem analizy Romualda Kaczmarka i Jerzego K. Kosa, gdzie interesujące obiekty pochodzące z różnych epok – śląskie płyty nagrobne z XIII i XIV w. oraz Mauzoleum Hoymów w Brzegu Dolnym, ostatnia zachowana praca Friedricha Gilly’ego – dają autorom asumpt do refleksji nie tylko nad historią tych obiektów, ale również nad niszczącym wpływem czasu, zacierającego ślady ludzkich działań i sprawiającego, że ulegają one destrukcji materialnej oraz ideowej. Destrukcja ta może niekiedy wynikać z uwarunkowań natury politycznej, jednak bywa też, że żywioł polityki, wkraczając na arenę sztuki, tworzy dzieła podporządkowane doraźnym celom propagandowym. Tak stało się w przypadku kościoła św. Barbary w Bytomiu, którego dzieje przybliża artykuł Aleksandry Podlejskiej). Chcąc zaś przynajmniej częściowo nawiązać do głównej tematyki poprzedniego numeru „Quarta”, jaką była sztuka okresu międzywojennego, drukujemy tekst Piotra Kulaka o krytyce artystycznej Neli Samotyhowej, uprawianej przez nią głównie na łamach tygodnika „Kobieta Współczesna”. Natomiast w cudowną i niepokojącą sferę sztuki psychodelicznej XX w. wprowadza nas omówienie zaprojektowanego przez Wesa Wilsona i Cheta Helmsa plakatu reklamującego koncerty rockowe mające miejsce w 1966 r. w San Francisco (Justyna Chojnacka). Całości dopełnia recenzja książki Filipa Lipińskiego Ameryka (Ewa Wylężek-Targosz) – tekst, w którym wykraczający poza terytorium samych Stanów Zjednoczonych obszar historyczno-geograficzny staje się przedmiotem pogłębionej refleksji nad niemal mitycznym oddziaływaniem cywilizacji amerykańskiej na cały współczesny świat.

Pozostaje mi w tym momencie jedynie życzyć Państwu uważnej lektury prezentowanych przez nas tekstów – z myślą, że sztuka jest cenniejsza nie tylko niż złoto, ale i aktualna polityka oraz że w związku z tym warto się przyglądać zarówno jej naukowemu, jak i emocjonalnemu obliczu.

W imieniu Redakcji
prof. dr hab. Waldemar Okoń

Studia z dziejów sztuki na Śląsku
REDAKTOR TEMATYCZNY NUMERU / GUEST EDITOR: dr hab. Cezary Wąs, prof. UWr

Od redakcji / Editorial