pl-66 | QUART

Pismo współfinansowane przez
Wydział Nauk Historycznych
i Pedagogicznych
Uniwersytetu Wrocławskiego

Numer 4(66)/2022

Od redakcji

W najnowszym numerze „Quarta” zajmujemy się – po raz pierwszy w takim wymiarze w długoletniej już historii naszego kwartalnika – sztuką okresu między I a II wojną światową, rozpatrując zjawiska niezbyt często goszczące na łamach periodyków związanych z tradycyjnie pojmowaną historią sztuki. Już pierwszy artykuł wprowadza w świat relacji między architekturą a technologią, ukazując Berlin epoki Republiki Weimarskiej jako „miasto świateł”, w którym kolejne lata przynosiły coraz bardziej dynamiczny rozwój elektryfikacji, wpływającej na formy ówczesnych działań artystycznych (Filip Burno). Równie „elektryzujący” jest tekst Jeda Rasuli, przedstawiający związki między rodzącym się i coraz bardziej popularnym nie tylko w Ameryce jazzem a rozlicznymi ruchami awangardowymi. Chcąc utrzymać się w tanecznym rytmie swingujących lat 30. XX w., dalej prezentujemy artykuł Zofii Załęskiej, omawiający wpływ mody na międzywojenne polskie kino, często wykorzystujące w filmowych fabułach nowoczesny taniec i piosenki pisane przez znakomitych autorów, popularnych do dzisiaj. W niezbyt u nas znaną problematykę działań awangardowych na Ukrainie w latach 20. wprowadza tekst Hanny Veselowskiej, analizujący idee towarzyszące nowatorskim pracom artystycznym w obrębie MOB-u (Mysteć ke objednannia „Berezil” – Związek Artystyczny „Berezil”). Epokę tę ukazują również Irina Subotić – przez pryzmat pisma „Zenit” poświęconego nowej sztuce, drukowanego początkowo w Zagrzebiu, a później w Belgradzie – oraz Tomaž Toporišič, omawiający odzyskiwaną dzięki współczesnym badaniom (po „epoce niepamięci”) awangardę, obecną i działającą nie tylko w ówczesnych centrach, takich jak Paryż i Berlin, ale też w Europie Środkowej. W tym kontekście ciekawie prezentuje się również tekst Karoliny Rosiejki, poświęcony wystawie polskich artystek, jaka miała miejsce w Bydgoszczy w 1930 r., ukazujący liczne, nie tylko artystyczne, ale i społeczne uwarunkowania towarzyszące pierwszej tak dużej ekspozycji sztuki tworzonej u nas przez kobiety. Całości dopełniają artykuły: Barbary Lewickiej, analizujący murale Thomasa Harta Bentona zaprojektowane dla pawilonu stanu Indiana na wielką wystawę w Chicago (Chicago World’s Fair) w 1933 r., oraz Przemysława Strożka, poświęcony wpływowi propagandy na wizerunek zmagań sportowych organizowanych przez totalitarne państwa Osi (Włochy, Niemcy i Japonię) w latach 1934–1940.

W tym miejscu pragnę podziękować dr. hab. Przemysławowi Strożkowi za trud włożony w przygotowanie tego numeru, a Państwa zaprosić do lektury nowego „Quarta”, rozliczne utopie objawiają się bowiem w sztuce i dzisiaj, a zamysły totalitarne wciąż nie są obce naszemu światu, nękanemu kryzysami gospodarczymi i militarnymi.

W imieniu Redakcji
prof. dr hab. Waldemar Okoń