Numer 1(39)/2016

Od Redakcji

Najnowszy „Quart” zawiera kilka artykułów, które chciałbym polecić miłośnikom zarówno archeologii, jak i sztuki najnowszej. Tekst Bogusława Gedigi przenosi nas w odległe czasy epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, kiedy to ‒ jak się okazuje dzięki wykopaliskom na cmentarzysku w Domasławiu ‒ mieszkańcy tych ziem utrzymywali stałe kontakty handlowe z obszarem Morza Śródziemnego, co w dzisiejszych dyskusjach na temat kształtu Europy i jej jedności kulturowej wydaje się być argumentem szczególnie istotnym. Z kolei drugi artykuł to tłumaczenie przez Michała Haakego pracy Feliksa Thürlemanna poświęconej Zbieraniu manny Nicolasa Poussina, mieszczącej się w nurcie historii sztuki poszukującej nowych metod interpretacji: oprócz semiologii ‒ narratywistyka i estetyka recepcji. Idee mesjanistyczne stanowią stały motyw polskiego romantyzmu. Pisze o nich, w kontekście korespondencji sztuk słowa i obrazu, Edyta Chlebowska, analizując związki pomiędzy poetyckim Przedświtem Zygmunta Krasińskiego z lat 1841‒1843 i jego malarskim ekwiwalentem autorstwa Witolda Pruszkowskiego z 1890 roku. Pod tajemniczym tytułem Dzień ryby. Notatki z katastrofy (Patrycja Cembrzyńska) odnajdujemy bardzo interesującą próbę wpisania dzieł Jonasza Sterna i Andrzeja Wróblewskiego w jakże niepokojące konteksty współczesnej, cywilizacyjnej apokalipsy. Całości zaś dopełnia artykuł Mikołaja Niedojadły będący kolejnym głosem w polemikach toczących się wokół polskiego socrealizmu i jego uwarunkowań, nie tyle ideologicznych, co czysto wizualnych i formalnych.
Pozostaje mi zatem zachęcić Państwa do lektury i życzyć, jak zwykle, wszystkiego dobrego ‒ tym bardziej, że nadchodzi wiosna, a z nią, jak wiemy, kolejna dobra zmiana.

W imieniu Redakcji
prof. dr hab. Waldemar Okoń

SPIS TREŚCI:

2
Od Redakcji

3
/Bogusław Gediga/
  Ślady cywilizacji śródziemnomorskiej nad Odrą
  Marks of Mediterranean Civilisation upon the Odra River (Summary)

22
/Felix Thürlemann/
  Zbieranie manny Nicolasa Poussina. Zdumienie jako namiętność widzenia
  Gathering the Manna by Poussin. Astonishment as passion of seeing (Summary)

42
/Edyta Chlebowska/
  “Idą, idą wszystkie mary” – malarska wizja Przedświtu pędzla Witolda Pruszkowskiego
  ”All the spectres here they come” – a painterly vision of Before the Dawn by Witold Pruszkowski (Summary)

58
/Patrycja Cembrzyńska/
  Dzień ryby. Notatki z katastrofy
  A Fish Day. Notes from a catastrophe (Summary)

67
/Mikołaj Niedojadło/
  Jak się kradło w socjalizmie. Zapożyczenia motywów, tematów i rozwiązań formalnych w polskim plakacie propagandowym okresu realizmu socjalistycznego
  On how they used to steal in the time of Social Realism. Borrowing of motifs, subjects and formal solutions in Polish propaganda posters of the Social Realism period (Summary)