pl-65 | QUART

Pismo współfinansowane przez
Wydział Nauk Historycznych
i Pedagogicznych
Uniwersytetu Wrocławskiego

Numer 3(65)/2022

Od redakcji

W kilkunastoletniej historii istnienia naszego kwartalnika stosunkowo rzadko sięgaliśmy do zagadnień związanych z architekturą przemysłową lub z jej poprzemysłowymi filiacjami. Lukę tę w dużej mierze wypełnia najnowszy numer „Quarta”, w którym kilka tekstów dotyczy tego niezwykle ważnego – dla historii sztuki – tematu. Artykuł Agaty Gabiś wprowadza nas w relatywnie mało znaną problematykę dolnośląskiej architektury przemysłowej po r. 1945, podczas gdy tekst Marty Ostrowskiej-Bies przybliża spory dotyczące usytuowania w mieście dużej rzeźni komunalnej, jakie miały miejsce we Wrocławiu w drugiej połowie XIX wieku. Z kolei słynny wrocławski Pafawag to przedmiot zainteresowań Iwony Kałuży, starającej się naświetlić nie tylko przedwojenne, ale i powojenne dzieje tego obiektu. Najnowszą historię wrocławskiej „industrii (nie)zrewitalizowanej” ukazuje nam zaś Adam Pacholak.

Chcąc być jak najbliżej współczesności, zdecydowaliśmy się również na zamieszczenie kilku tekstów odnoszących się do form prezentacji sztuki – tej związanej z nowymi mediami (Emilia Kiecko), jak i z funkcjonującą od połowy lat 80. XX w. krakowską Galerią „Zderzak” (Anna Markowska). Współczesność to też nowe metody opracowania powierzchni architektonicznych, stwarzające możliwości połączenia nowoczesnej architektury z najnowszymi tendencjami sztuki już XXI w. (Zofia Koszewicz i Jarosława Pabich-Szmyt), oraz niezwykle interesujące rozważania na temat projektów podwodnych miast, wywiedzionych ze świata utopijnych marzeń i przeważnie nadal czekających na swe ostateczne realizacje (Cezary Wąs).

Całości dopełniają recenzja książki Hansa-Rudolfa Meiera poświęconej zastosowaniom spoliów w architekturze (Agnieszka Zabłocka-Kos) oraz omówienie XVIII Polsko-Niemieckiego Seminarium Wrocław–Halle–Siegen (Roksana Maria Łajkosz).
Jak widzimy, najnowszy „Quart” to swoisty „las rzeczy”, które dzięki tajemniczej przemianie w dzieła sztuki przestają być li tylko rzeczami, a stają się humanistycznym i artystycznym wyrazem kolejnych epok, świadectwem nie jedynie przemijania, ale też „długiego trwania”, jakże charakterystycznego dla badań związanych z historią sztuki.

W tym miejscu pragnąłbym podziękować za pracę włożoną w ukazanie się najnowszego „Quarta” redaktorce tematycznej tego numeru – dr Agacie Gabiś, bez której merytorycznych uwag i wsparcia nie udałoby się nam nie tylko naświetlić „Wielkiej Wrocławskiej Industrii”, ale też odnieść się w interesujący sposób do pozostałych, wybiegających poza dzieje architektury, zagadnień. Swoje podziękowania chciałbym też złożyć na ręce Wydziału Kultury Urzędu Miasta Wrocławia, którego finansowa pomoc wydatnie przyczyniła się do publikacji niniejszego numeru.

W imieniu Redakcji
prof. dr hab. Waldemar Okoń

Od redakcji / Editorial